Bargobihtát ja doaimmat maid sáhttá geavahit oahpahusas
“Gievrrat luossa”
Nationála luossaguovddáža váldoulbmil lea oččodit gievrrat luosanáli. Váldoulbmiljoavku leat mánát ja nuorat. Dan sivas leat ráhkadan máŋga bargobihtá ja doaimma mat sáhttet čađahuvvot dušše skuvllas, dahje ovttasbargguin minguin.
Bajit oassi oahppoplánas
Skuvllas dáhpáhuvvá dađistaga ovdáneapmi. Oahppoplána bajit oassi muitala árvvuid birra ja oahpahusa prinsihpain. Dat lea dehálaš ja galgá báidnit buot oahpahusa skuvllas. Buot bargobihtát ja doaimmat maid mii dahkat čuvvot bajit oasi oahppoplánas. Mii háliidat movttiidahttit earret eará eallimahálddašeapmái, kriittalaš jurddašeapmái, reflekšuvdnii ja luonddu áktejupmái. Dan lassin lea guoddevaš ovdáneapmi ja árbevirolašdiehtu guovddážis.
Deaivá kompetánsaulbmiliid
Buot bargobihtáid ja doaimmaid maid mii ráhkadat oččodit dihto kompetánsaulbmiliid. Das boahtá čielgasit ovdan makkár kompetánsaulbmilat leat daid ieš guđet bargobihtáin.
Dorvvolaš bargobihtát ja resursa skuvlii
Don gii leat oahppamin galggat leat sihkkar ahte lea dorvvolaš geavahit min bargobihtáid oahpahusas. Oahpponeavvuid maid don gávnnat dáid siidduin lea alla kvalitehta, laktásit oahppoplána bajit oassái, ja erenoamáš kompetánsaulbmiliidda. Teamas mii lea ráhkadan bargoneavvuid leat sihke alladásat pedagogat ja luonddudiehttit.
Gealbomihttomearit 7. ceahki maŋŋá, Luonddufága
- jearahit ja ráhkadit hypotesaid luonddufágalaš fenomenaid birra, identifiseret variábeliid ja čohkket dieđuid gávdnan dihtii vástádusaid
- earuhit áicamiid ja jurddabohtosiid, organiseret dieđuid, geavahit sivva-váikkuhus-ákkastallamiid, konklušuvnnaid dahkat, árvvoštallat boasttugálduid ja ovdanbuktit gávdnosiid
- geavahit ja árvvoštallat modeallaid mat ovddastit fenomenaid maid ii sáhte njuolga áicat, ja čilget manne modeallat geavahuvvojit luonddufágas
- lohkat ja áddet várramerkema ja reflekteret dan ulbmila birra
- addit ovdamearkkaid dasa mo luonddudieđalaš máhttu lea ovdánan ja ovdána
- addit ovdamearkkaid dasa mo árbevirolašmáhttu lea váikkuhan ja váikkuha luonddudieđalaš máhttui
- suokkardit, ráhkadit ja programmeret teknologalaš vuogádagaid main leat oasit mat doibmet ovttas
- hábmet ja ráhkadit buktaga geavaheaddjidárbbu vuođul
- reflekteret mo teknologiija sáhttá čoavdit hástalusaid, ráhkadit vejolašvuođaid ja dagahit ođđa dilemmaid
- suokkardit muddonuppástusaid ja kemiijalaš reakšuvnnaid ja válddahit daid dovdomearkkaid
- geavahit partihkalmodealla čilget nana ávdnasiid, njalbbiid ja gássaid muddonuppástusaid ja iešvuođaid
- suokkardit elektrihkalaš ja magnehtalaš fámuid seasuid bokte ja ságastallat mo mii ávkkástallat elektrihkalaš energiija beaivválaš eallimis
- čilget mo organismmaid sáhttá rátkit váldojoavkkuide, ja addit ovdamearkkaid iešguđetlágan organismmaid dovddamearkkaid
- čilget biologalaš šláddjiivuođa mearkkašumi ja čađahit doaibmabijuid gáhttet biologalaš šláddjiivuođa lagašbirrasis
- evttohit doaibmabijuid gáhttet biologalaš šláddjiivuođa davviguovlluin ja addit ovdamearkkaid árbevirolašmáhtu mearkkašupmái luondduhálddašeamis
- suokkardit ja válddahit iešguđetlágan biebmofierpmádagaid ja geavahit dáid digaštallat ovttasdoaibmama luonddus
- válddahit ja visualiseret mo jándor, mánnodásit ja jagiáiggit šaddet, ja ságastallat mo dát váikkuhit eallimii eatnamis ja sámi vieruide ávkkástallat luonddu
- čilget eatnama eavttuid eallimii ja buohtastahttit eará almmigáhppálagaiguin univearssas
- čilget mo geologalaš birrajohtin, baldotektonihkka ja olgguldas fámut leat mielde hábmemin ja rievdadeamen iešguđet eanadagaid
- čilget fysalaš ja psyhkalaš rievdadusaid rávásmanagis ja ságastallat mo dát sáhttet váikkuhit dovdduide, daguide ja seksualitehtii
- čilget muhtun orgánavuogádagaid rupmašis ja válddahit mo vuogádagat doibmet ovttas