Dá lea Otra «dinosaurusa»
Bygland-vuonas Mátta-Norggas, eallá erenoamáš luossa. Dát luossa lea unni ja ii šatta guhkit go 28 cm. Erenoamášvuohta dáinna luosain lea ahte dat bissu olles eallinagi sáivačázis. Bygland-luossa ii goassiige mana merrii. “Dábálaš” luossa gal manná.
Sullii 10.000 jagi áigge lei olles Norga gokčojuvvon jieŋain. Smiehtas ovtta issooooras stuorra jiehki. Dat gal fertii leat lossat. Jiehkki lei nu lossat ahte nagodii deaddit olles nannáma meara vuollái.
Go jiekŋa suddagođii, de manai veahá áigi ovdal go nannán loktanii mearas. Máŋga daid stuorra goržžiin mat mis leat, ledje dan geažil čázi vuolde. Dát dagahii ahte lei álki luosas ja dápmohis gorgŋet jogaide ja deanuide.
Sirrejuvvon eará luosain
Nannán ain loktanii, ja goržžit sturro. Bygland-vuonas golgá okta deatnu Kristiansandii. Dán deanu namma lea Otra. Goas nu šattai luosas veadjemeahttun vuodjat fas ruovttoluotta Bygland-vutnii. Lussii lei menddo váttis meattildit muhtin guoikkaid Otras.
Bajábealde dáid hástaleaddji guoikkaid, de dáhpáhuvai juoidá erenoamáš. Čájehuvvui ahte okta luosaš lei seilon/birgen – áibbas sirrejuvvon mearas. Bygland-luossa lei imašlaš vuogi mielde fuopmán vuogi mo birget olles eallinagi sáivačázis.
«Hirpmahahtti čábbodat»
Olbmot eai diehtán dán luosa birra ovdal 1926:s. Dalle easkka fuobmái Professor Dahl dán luosaža mii lea Bygland-vuonas. Son gohčodii luosa “hirpmahahtti čábbodahkan”. Ovdal 1926 de jáhkiimet ahte luosaš lei dápmot.
Diehtočiehka
Luossašládja: sierra luossajoavku, muhtin guovllu siskkobealde. Dávjá gohčoduvvo nállin. Guovlu sáhttá leat omd. deatnu.
Genehtalaš ávnnas: árbeávnnas gorudis, min DNA.
Dihtet go?
Bygland-luossa ii leat dinosaurus, muhto sáhttit gohčodit dan dinosaurusan. Dát lea luosaš mii lea orron sierra máŋga duhát jagi, eret eará luossašlájain, ja genehtalaš árbeávnnas ii leat namuhan veara rievdan áiggiid mielde. Goas mii livččiimet lagabut dinosaurusa?! Genehtalaččat eai leat eará luosat váikkuhan dan, eai biepmoluosat eaige villa šlájat.
Bygland-luossa lea genehtalaš árdna. Mii fertet váldit vára min Bygland-vuona “dinosaurusis”.