Ráves luossa

Govva: Audun Richardsen

Loahpageahčái vuosttaš dálvvi go smolta lea mearas, de dat duođaid álgá stuorrut. Dalle sáhttit mii lohkat ahte luossa lea rávásmuvvan. Luosas ii leat mearriduvvon áigi man guhká lea mearas. Muhtumat máhccet ruoktut maŋŋá dušše jagi. Earát fas bissot mearas máŋga jagi.

Ii leat buorre dadjat goas luossa rávásmuvvá. Mii dadjat ahte luossa rávásmuvvá go albmaláhkái buoidogoahtá mearas. Dat geavvá loahpageahččái dan vuosttaš dálvvi mearas. Dan ovdal de gohčodat mii dan postsmoltan.

Mearra lea stuoris, ja ii leat imaš jos mis ain ležžet olu gažaldagat das mo luossa birge doppe. Čeahpes dutkiid geažil leat mii daid maŋimuš áiggiid fitnen ollu ođđa dieđuid ja máhtu das mo luossa birge mearas. Dutkit leat darvehan erenoamáš gilkoriid lussii. Gilkorat addet olu dieđuid das gosa luossa vuodjá, makkár temperatuvrra dat liiko, man čiekŋalasas dat vuodjá ja man čiekŋalassii dat buokčala. Dál mii diehtit ahte luossa ájahaddá lagabut čáhceoaivvi geassit, čakčat ja giđđat. Dálvit dat bissu čiekŋalat čázis. Mii diehtit ahte luosa sáhttá buokčat oalle čiekŋalassii. Buokčamat gitta 900 mehterii leat duođaštuvvon.

Luossa johtá guhkkelii go maid mii leat ovdal jáhkkán. Dat sáhttá johtit gitta Ruonáeatnamii ja Svalbárdii. Luossa liiko galbma čáhcái. Erenoamážit liiko dan guovllu gos galbma polaáhpi deaivvada lieggasat Atlántaábiin. Dán guovllus oainnát lea ollu biepmu. Luossa vuodjá guhkes áigodagaid čázis mii lea galbmasat go vihtta gráda.

Mii diehtit ahte mátkkoštangeaidnu molsašuvvá luosas lussii, ja ahte luosat iešguđetge sajiin riikkas mannet iešguđetge guovlluide mearas. Nu máŋga luosanáli go Norggas lea, de lea ain ollu maid mii eat dieđe dan birra. Lea gelddolaš maiddái smiehttat dan birra. Lea dehálaš háhkat ođđa máhtu luosa birra go lea mearas, nu ahte sáhttit várjalit dan buoremus lági mielde. Dán áigge leat unnit luosat mat cevzet mearamátkkošteami go ovdal.

Luossa lea mearas ovtta, guokte, golbma dahje njeallje jagi ovdal go máhccá ruoktut.

Maid borrá luossa mearas?

Lea valjis borramuš mearas. Dat fállá divrriid, reabbáelliid, bleahkkaguliid ja iešguđetge smávvaguollenáliid nu mo šelgesdielkoguolli (lysprikkfisk), silddi, šákša ja silli.

Sildi lea buorre biepmu smávit luosaide mearas. Govva: Magdalene Langset, NINA

 

Manne šaddá luossacuohpa ruoksat?

Go luossa lea mearas de cuohppa ruvssoda. Cuohpa oačču ivnni go luossa borrá reabbáelliid mas lea ivdneávnnas. Ivdneávnnas sulastahttá dan seamma mii gávdno rušppis.

Ovdal go luossa manná merrii de lea cuohpa ivnnetkeahttá. Mearas dat šaddá ruoksat. Govva: Tone Løvold

 
 
Gasta DesignLaks