Guovvamánnu

Luosa vádjoleamit, Audun Richardsen UiT

Maid diehtit mii luosas mii lea mearas?

Luossa lea dávjá miellagiddevaš luossadutkiid mielas ja lea ge dat guolli mii lea buot eanemusat dutkojuvvon. Dál gal juo diehtit viehka ollu luosa eallima birra jogas. Doppe lea hui várddus ja álki dan dutkat. Mearra fas nuppe dáfus lea stuoris, ja mis leat vel ge máŋga gažaldaga luosa biebmovádjoleamis. Maŋimuš jagiin leat mii ožžon ollu ođđa dieđuid sáhkkes dutkiid ja modeardna dutkanvugiid geažil. Álelassii ođđa diehtu vižžojuvvo luosas go dat lea mearas go daidda leat ásahuvvon dárkilis rádiosáddenrusttegat. Dalle go mii čuoiggadat dálvet, de vudjet luosat mearas main leat sáddenrusttegat mat dieđihit gos dat johtá, makkár temperatuvrrat leat doppe gos dat lea ja man čiekŋalas dat vudjet ja buokčalit.

Gieskat lea boahtán diehtu ahte luossa orostallat lagabus čáhcegierraga geassit, čakčat ja giđđat go dan maid dat dahká dálvet, ja ahte dat duođaid sáhttet buokčalit čiekŋalit. Buokčaleamit 900 mehteris leat registrerejuvvon. Dat vádjolit guhkkelii go maid leat gáddán – gitta Fearsulluide, Ruonáeatnamii ja Svalbárdii. Luossa liiko galbmačáhcái ja erenoamážit galbmačáhcái davvimearas mii deaivida Atlántaábi čáziin. Doppe gal lea ollu biepmu. Luossa sáhttá guhkkit áigge vuodjat čázis mii lea galbmasat go vihtta gráda.

Mii diehtit ahte luosaid johtolagat sáhttet rievddadit luosas lussii. Seammás maid diehtit ahte luosas leat sierra guohtunsajit ieš guđet osiin mearas. Go leat ná máŋga luossanáli Norggas, de lea dattetge ollu maid mii eat dieđe vel. Lea gal hui gelddolaš dan birra jurddašit. Lea dehálaš fitnet ođđa dieđu luosas go dat lea mearas, vai mis lea vejolašvuohta bargat áššiid riekta mii lea lussii buoremussan. Mearraceavzin lea geahppánan beliin dan maŋimuš 30 jagis.